آیا هیروشیما شروع و ناگاساکی پایان افسانه بمب های اتمی بود؟
آیا هیروشیما شروع و ناگاساکی پایان افسانه بمب های اتمی بود؟
بمب اتم همون اندازه که اسم ترسناکی داره، تاریخچه وحشتناکی رو هم یدک می کشه! توی این مقاله سرگذشت تلخی که سال 1945 (1324) بر سر امپراتوری ژاپن اومد رو باهم مرور می کنیم. سرنوشتی که امیدوارم هیچ کشوری در آینده زمین، تجربش نکنه...!
ماجرای نیاز به بمب اتم چه بود؟
هیلتر زودتر از همه فهمیده بود که دوران توپ و تفنگ تموم شده و ساخت بمب اتمی میتونه برگ برنده جنگی باشه و حساب کار رو دست همه بیاره، برا همین یه کارخونه تولید آب سنگین تو نروژ تحت سلطه آلمان میزنه و با بیش از 200 توپ ضد هوایی ازش محافظ میکنه تا بتونه به فرمول بمب اتم دست پیدا کنه. ولی یه گزارش مامور شماره اف اس 958 یو کاری می کنه که چرچیل نسخت وزیر انگلستان با 250 هواپیمای بمب افکن شکاری این کارخونه رو با خاک یکسان کنه... بعد ها هر بار تلاش هیلتر برای راه اندازی مجدد بی نتیجه موند...
|
آدولف هیتلر _ آلمان |
وینستون چرچیل _ بریتانیا |
پروژه منهتن تکمیل پروژه ناقص هیتلر
ایالات متحده با همکاری بریتانیا و کانادا پروژه محرمانه منهتن رو با هدف ساخت بمب اتم و برتری نظامی رو کل دنیا، از سال 1942 تا 1946 ادامه میده. ژنرال ارتش آمریکا لسلی گروز و فیزیکدان هسته ای رابرت اوپنهایمر سرپرستی این پروژه رو بر عهده می گیرن. اولین تست واقعی بمب اتم توی 16 ژوئیه 1945 در صحرای «خورنادا دل موئرتو» در نیومکزیکو آمریکا با موفقیت انجام شد!
جنگ جهانی دوم و متفقین، چرا ژاپن؟
ایالات متحده آمریکا، شوروی، انگلیس و فرانسه تحت عنوان ائتلاف متفقین، بلایی بر سر آلمان و نازی ها آوردن که مجبور به تسلیم شدن، ایتالیارو به زانو زدن مجبور کردن و اتریش و رومانی و بلغارستان و بقیه متحدانشون رو هم زمین زدن! حالا اما ژاپن همچنان در خاور دور مشغول جنگ با آمریکاست و جهان شاهد ادامه اخبار جنگ جهانی دوم، علی رغم سکوت در اروپا است!
تعیین سرنوشت جنگ جهانی دوم در سال 1945
1 سپتامبر 1939 آلمان جنگ رو با حمله به لهستان شروع کرد و حالا چهار سال پر از تلفات سنگین از اون روز گذشته بود! علی رغمی اروپا در سکوت پایان جنگ بود اما همچنان امپراتوری ژاپن و ایالات متحده آمریکا راهی جز حمله به یکدیگه پیدا نکرده بودن. آمریکا نیاز به اثبات ابرقدرتی ژئوپلیتیکی برای نسل های بعد داشت.
متفقین توی 26 ژوئیه 1945 توی اعلامیه پوتسدام به امپراتوری ژاپن آخرین اولتیماتیوم تسلیم بی قید و شرط رو داده بودن و گفته بودن اگه مخالفت کنی " نابودی سریع و کامل " در انتظارتونه ولی بی نتیجه بود...
حالا اما هری اس ترومن رئیس جمهور وقت و هنری استیمسون وزیر جنگ وقت آمریکا مجوز حمله اتمی به ژاپن رو با هدف پایان جنگ و اثبات برتری نظامی صادر کرده بودن، آمریکا البته از قبل موافقت بریتانیا رو هم طبق توافق کبک برای این حمله اتمی گرفته بود.
2 سپتامبر 1945 پرونده مرموز جنگ جهانی دوم با تسلیم ژاپن بسته شد! حالا بعد از 80 سال هیچ کس نمیدونه بمب هایی که هیروشیما و ناگاساکی رو با خاک یکسان کرد تعیین کننده بود یا اعلان جنگ ارتش سرخ شوروی در منچوری، امپراتوری ژاپن رو به زمین زد؟!
|
هیروشیما قبل از حمله اتمی |
هیروشیما بعد از حمله اتمی |
هیروشیما و پسر کوچک
درست حوالی ساعت 8 و 15 دقیقه صبح روز 6 آگوست 1945 (16 مرداد 1324) شعار ترومن رئیس جمهور آمریکا (اتم برای صلح) توی گوش سرهنگ پل تیبتس خلبان بمب افکن انولا گی (بوئینگ بی – 29) بود که بمب پسر کوچک (Little Boy) رو روی سر هیروشیما رها کرد و با خدمه فریاد شادی و موفقیت سر دادن!
بمب پسر کوچک با وزن تقریبی 4 هزار کیلویی مبتنی بر اورانیوم با شدت تخریب چیزی نزدیک به 20 هزار تن TNT در فاصله حدودی 550 متری بالای شهر منفجر شد تا در این ارتفاع توان تخریب بیشتری بر روی کل سطح شهر ایجاد کنه!!!
حالا پسر کوچک سرنوشت هیروشیما رو تغییر داده! با دمای تقریبی بیش از 5 هزار درجه سانتیگراد بر روی سطح زمین، طبیعی است که تا حدود فاصله 1 و نیم کیلومتر همه چیز ذوب بشه! اگرچه آمار دقیقی نیست ولی بیش از 70 هزار نفر در دم کشته شدن! تا ارتفاع حدود 6 کیلومتر دود و گرد و خاک شهر رو ناپدید میکنه! غبار انفجار اتمی که بعدها خاکستر مرگ نامیده شد!
حالا هیروشیما زیر دست و پای پسر کوچک آمریکایی خاکستری تاریک شده! تشعشعات رادیواکتیو و باران های سیاه، خاکسترهای مرگ و سرطان هایی که میراث این بازی شد. آمار سالها بعد اشاره به بیش از 200 هزار قربانی در هیروشیما دارد...
چرا ناگاساکی و مرد چاق؟
نظرسنجی گالوپ توی واشنگتن شروع به بررسی نظر مردم آمریکا در خصوص حمله اتمی می کنه و مشخص میشه که 85 درصد از آمریکایی ها از این اقدام نظامی استقبال کرده ان!
حالا ارتش شوروی فرصت رو عالی می بینه و به امپراتوری ژاپن اعلام جنگ میده و شروع به پیش روی می کنه! آمریکا اما مصمم تر شده که قافیه جنگ رو دست بگیره و کاری کنه که خودش جنگ رو بدون کمک شوروی تموم کرده باشه! تصمیم سریع بر حمله اتمی دوم با هدف پایان جنگ و اثبات اقتدار نظامی گرفته میشه. تیم هواشناسی ارتش آمریکا پیشنهاد سه روز بعد یعنی 9 اوت رو میدن.
بمب مرد چاق (Fat Man) مبتنی بر پلوتونیم با وزن بیش از 4 هزار کیلوگرم و قدرت تخریب بیش از 22 هزار تن TNT آماده فرود بر شهر کوکورا ژاپن میشه. شهری که صنایع بزرگ نظامی و اسلحه سازی داشت! اما دود و غبار و ابر، ترس از جنگنده های ژاپنی، ایراد در سوخت گیری بمب افکن بی – 29 قرعه کار رو از کوکورا گرفت و در حین مسیر برگشت جنگنده، شهر ناگاساکی مقصد بهتری برای مرد چاق شد تا بجای برگشت خطرناک بمب اتم به پایگاه هوایی اوکیناوا، اینبار خاکستری از مردم ناکازاکی سرنوشت جنگ رو مشخص کنه!
9 آگوست 1945 بمب مرد چاق، ارتفاعی بیش از 18 کیلومتر از خاکستر مرگ بر روی شهر ناگاساکی درست می کنه و بیش از 40 هزار نفر رو در همون ثانیه های اول می کشه...!
|
|
|
تسلیم امپراتوری ژاپن و پایان جنگ جهانی دوم
پادشاهی ژاپن 15 اوت 1945 درست 6 روز پس از بمباران اتمی ناگاساکی با هدف جلوگیری از ازدیاد تلفات ناشی از ادامه جنگ تسلیم میشه و روز 2 سپتامبر وزیر خارجه امپراتوری ژاپن بر روی عرشه کشتی آمریکایی یو اس اس میزوری قرارداد تسلیم رو امضا می کنه!
اگرچه آمار دقیقی وجود نداره ولی برخی منابع به مجموع بیش از 300 هزار فوتی در این دو حمله اشاره می کنن. حملاتی که به این دو شهر شد، بقول برتراند راسل فیلسوف انگلیسی: " ناگهان به دود و بخار و گاز مبدل شدند و به ابدیت پیوستند! "
آمار تقریبی میگه بیش از 90 درصد کشته شده ها مردم عادی و غیر نظامی بودن...
سایه های هیروشیما
اصطلاح سایه های هیروشیما (Hiroshima Shadows) اشاره به حکاکی تصویر تاریکی از برخی از سکنه هیروشیما و ناگاساکی بر روی دیوار و زمین داره. شدت بالای گرما و نور بمب اتم هر جسمی رو رنگ زدایی می کرد و اگر شخصی در اون لحظه در نزدیکی سطحی بود بدنش بخشی از انرژی رو جذب می کرد و در نتیجه سایه اون شخص روی دیوار و زمین حکاکی می شد!
عملیات خانه ملاقات
اگرچه بمباران اتمی در ژاپن اولین و آخرین فاجعه تست انسانی بمب اتم بود ولی در تاریج جهان به عنوان مرگبارترین عملیات شناخته شده نیست! از عملیات خانه اجتماع (Meetinghous) به عنوان مرگبار ترین حمله هوایی تاریخ یاد می کنن. حمله ای چند ماه قبلتر که توسط ایالات متحده آمریکا با هدف تخریب شهر توکیو انجام شد. عملیاتی که توی اون حدود 300 بمب افکن بی – 29 بیش از 1700 تن بمب رو بر روی سر مردم توکیو ریخت و بیش از 100 کشته و یک میلیون مجروح به جا گذاشت.
آخرین نسل هیباکوشا
کلمه ژاپنی هیباکوشا (Hibakusha) برای توصیف قربانیان بازمانده از جنگ اتمی نام گذاری شد. نسل کودکان زمان جنگ و کهنسالان عمدتا بیش از 85 ساله اکنون هیروشیما و ناکازاکی! نسلی که هنوز تاوان حمله 80 سال پیش رو میدن و عمدتا تحت درمان هستن...
درنای کاغذی ساداکو
ساداکو ساساکی دختر 12 ساله ای که زمان جنگ اتمی دو سال داشت و بر اثر تشعشات رادیواکتیو و سرطان خون درگذشت. افسانه های ژاپنی روایت می کنه که اگر کسی هزار درنای کاغذی درست کنه یکی از آرزوهاش برآورده میشه. ساداکو با انگیزه دوستان و خانواده برای رهایی از مرگ، توی بیمارستان و تحت درمان، شروع به درست کردن درناهای کاغذی می کنه ولی پس از ساخت 644 درنا فوت می کنه!
حالا مجسمه ساداکو با درنایی در دست در پارک صلح هیروشیما نمادی تلخ از این افسانه ناموفق هستش! ساداکو روی درناهاش اما جمله ای شیرین می نوشت: " صلح را روی بال تو می نویسم تا تو به همه جهان پرواز کنی! "
جهانی پر از صلح یا بازدارندگی اتمی؟
حالا بعد از 8 دهه از تنها حمله اتمی دنیا، شهرهای هیروشیما و ناگاساکی نماد صلح و مقاومت شده اند و هر ساله 10 اوت مراسم یادبود قربانیان بمباران اتمی را برگزار می کنن و برای جهانی بدون بمب اتم بیانیه صادر می کنن...
اما از سوی دیگه می بینیم تریلیون ها دلار از سوی کشورهای آمریکا، چین، روسیه و ... خرج توسعه و مدرن کردن زرادخانه های هسته ای میشه. در واقع بعد از اون بمباران اتمی بیش از 2 هزار آزمایش هسته ای جدید توی دنیا شاهد بودیم!
حالا معمای بزرگی وجود داره که جهان عاری از سلاح اتمی آرزوی بر باد رفته است؟ یا بمب اتم همچنان بهترین بازدارنده حمله های نظامی حساب میشه؟
من به افسانه درناهای کاغذی اعتقادی ندارم! اما به یاد ساداکو هر روز صلح رو بر روی ذهن امیدم می نویسم و به همه جهان پروازش میدم! شاید هزاران امید به صلح، گرد هم جمع شدیم و قبل از مرگمان جهانی پر از مهربانی رو دیدیم! همین!
مهرداد جعفری
مرداد 1404
نظرها